Thay vì phải tiêm hoặc uống thuốc, tại sao không tạo ra vi khuẩn có thể tiết ra các phân tử trị liệu từ trong ruột? Một nghiên cứu mới đang chứng minh ý tưởng tương lai này, cho thấy lợi khuẩn biến đổi gen thử nghiệm có thể tạo ra phân tử chống viêm và điều trị hiệu quả bệnh viêm khớp dạng thấp ở chuột.
Christine Beeton, Trường Đại học Y khoa Baylor, đồng tác giả nghiên cứu cho biết: “Mọi người không muốn tiêm thuốc điều trị trong suốt quãng đời còn lại. Trong nghiên cứu hiện tại, chúng tôi đã khám phá ra khả năng sử dụng vi khuẩn sinh học Lactobacillus reuteri như một nền tảng vận chuyển thuốc đường uống mới để điều trị viêm khớp dạng thấp trên mô hình động vật”.
Nghiên cứu mới tập trung vào việc tạo ra một dòng vi khuẩn Lactobacillus reuteri, trước đây được chứng minh là loại vi khuẩn có lợi, an toàn ở người. Ngoài ra, theo Beeton, vi khuẩn này được biết là không xâm chiếm ruột nên tác dụng của nó đối với bệnh nhân sẽ chỉ là tạm thời.
“Một lý do khác mà chúng tôi chọn L. reuteri là những vi khuẩn này không tồn tại vĩnh viễn trong ruột. Chúng bị loại bỏ bởi ruột không ngừng làm mới lớp bề mặt bên phía trong mà vi khuẩn bám vào. Điều này mở ra tiềm năng điều chỉnh việc quản lý điều trị”, Beeton nói thêm.
Các nhà nghiên cứu đã biến đổi vi khuẩn để nó có thể tiết ra peptide có tên gọi là ShK-235, chất tương tự của một peptide được chiết xuất từ hải quỳ biển Caribe. Suốt thập kỷ qua, phân tử này đã được nghiên cứu kỹ lưỡng về đặc tính chống viêm của nó. Đặc biệt, nó có khả năng ngăn ngừa sự kích hoạt của một số tế bào miễn dịch liên quan đến các bệnh như bệnh vẩy nến, viêm khớp dạng thấp, bệnh viêm ruột và bệnh đa xơ cứng.
Ở dạng điều trị tổng hợp, thuốc được đặt tên là Dalazatide. Các thử nghiệm lâm sàng ở giai đoạn cuối diễn ra cho thấy thuốc có đầy hứa hẹn cho điều trị bệnh vẩy nến và bệnh lupus ở người một cách an toàn và hiệu quả nhưng hiện thuốc vẫn chưa được phép sử dụng lâm sàng.
Trong nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm vi khuẩn tiết peptide thiết kế của họ trên mô hình động vật bị viêm khớp dạng thấp. Những thí nghiệm sơ bộ này cho thấy liều lợi khuẩn hàng ngày sẽ làm giảm các dấu hiệu bệnh tật và viêm khớp ở chuột.
Các thí nghiệm cũng cho thấy lợi khuẩn đã giải phóng thành công mức ShK-235 điều trị và phù hợp vào máu của động vật. Do đó, thật hợp lý khi những viên thuốc lợi khuẩn dùng hàng ngày có thể trở thành một phương thức cung cấp một số loại thuốc hiệu quả mà trước đây chỉ có thể được dùng qua đường tiêm hoặc truyền tĩnh mạch.
Beeton nói thêm: "Những vi khuẩn này có thể được trữ trong viên nang, để trên kệ bếp bên ngoài mà không cần giữ lạnh do đó bệnh nhân có thể mang theo uống trong kỳ nghỉ hoặc mang theo kim tiêm để không phải ngưng điều trị".
Mặc dù nghiên cứu này là một nghiên cứu tiên tiến ấn tượng về ý tưởng sử dụng vi khuẩn biến đổi gen để điều trị bệnh, nhưng đây không phải là lần đầu tiên khái niệm tương lai này được khám phá. Năm ngoái, các nhà nghiên cứu đã trình bày một chủng mới của vi khuẩn E. coli Nissle ở người đã được sửa đổi để tổng hợp một loại thuốc điều trị bệnh Parkinson có tên là L-DOPA. Một nghiên cứu khác trước đó đã thiết kế loại vi khuẩn tương tự hoạt động như một miếng bọt biển để hút lượng amoniac dư thừa trong cơ thể người.
Tất nhiên, không quá hy vọng sẽ nhanh thấy vi khuẩn sinh học trị liệu biến đổi gen được các bác sĩ kê đơn sớm. Vẫn còn một chặng đường dài nghiên cứu trước khi các liệu pháp thử nghiệm chuyên sâu này có thể được triển khai một cách an toàn và hiệu quả ở người.
Nghiên cứu mới này đã được công bố trên tạp chí PNAS gần đây.
P.T.T (NASATI), https://newatlas.com/medical/bacteria-engineered-secrete-autoimmune-rheumatoid-arthritis-drug-inside-body/, 4/1/2023
