Trong quá trình xây dựng và phát triển kinh tế đất nước, việc sử dụng vật liệu nổ công nghiệp đã trở nên khá phổ biến và không thể thiếu đối với nhiều lĩnh vực phục vụ phát triển hạ tầng kinh tế-xã hội đất nước. Tính từ năm 1996 trở lại đây, lĩnh vực vật liệu nổ công nghiệp đã có sự phát triển mạnh mẽ, tốc độ tiêu thụ vật liệu nổ công nghiệp từ 16 nghìn tấn thuốc nổ công nghiệp trong năm 1996 đã tăng lên khoảng 156 nghìn tấn thuốc nổ công nghiệp trong năm 2019.
Hiện nay ở Việt Nam sản xuất và sử dụng nhiều loại thuốc nổ nhũ tương dùng cho mỏ lộ thiên gồm thuốc nổ nhũ tương dùng cho lộ thiên và thuốc nổ nhũ tương năng lượng cao dùng cho lộ thiên. Các loại thuốc nổ này sử dụng tại các khu vực, khai trường co nước và các khu vực có độ cứng đất đá cao. Vấn đề nổ mìn ngày càng xuống sâu, đặc điểm đất đá cứng thường xuyên gặp phải, nhất là nổ mìn cho việc khai thác quặng như mỏ sắt…cần thiết phải có loại thuốc nổ năng lượng cao.
Hiện tại các tổ chức sản xuất vật liệu nổ công nghiệp ban hành tiêu chuẩn cơ sở cho từng loại thuốc nổ nhũ tương dùng cho lộ thiên do mình sản xuất. Theo quy định, tiêu chuẩn không mang tính bắt buộc các tổ chức, cá nhân phải áp dụng, từ đó công tác quản lý về kỹ thuật an toàn chưa được chặt chẽ. Trong những năm qua, các loại thuốc nổ nhũ tương dùng cho lộ thiên nói chung đáp ứng được nhu cầu sử dụng và đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật sử dụng trong thi công công trình và khai thác lộ hiên tại Việt Nam khi thực hiện đúng các điều kiện nổ mìn theo quy định.
Để ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về 02 sản phẩm thuốc nổ nhũ tương dùng cho lộ thiên cần phải xác định mức giới hạn an toàn về chỉ tiêu kỹ thuật, yêu cầu quản lý và các phương pháp thử xác định các chỉ tiêu kỹ thuật đối với thuốc nổ nhũ tương dùng cho lộ thiên và thuốc nổ nhũ tương năng lượng cao dùng cho lộ thiên là phù hợp với quy định tại Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa.
Xuất phát từ thực tiễn trên, Chủ nhiệm nhiệm vụ Trần Đức Thọ cùng nhóm nghiên cứu tại Cục Kỹ thuật An toàn và Môi trường công nghiệp thực hiện “Nghiên cứu cơ sở khoa học và thực tiễn để xây dựng mức giới hạn an toàn về chỉ tiêu kỹ thuật, yêu cầu quản lý đối với thuốc nổ nhũ tương dùng cho lộ thiên” với mục tiêu hoàn thiện các quy định về thuốc nổ nhũ tương dùng cho lộ thiên và thuốc nổ nhũ tương năng lượng cao dùng cho lộ thiên.
Thuốc nổ nhũ tương dùng cho lộ thiên phải công bố hợp quy phù hợp quy định kỹ thuật tại Điều 5 của Quy chuẩn kỹ thuật này, gắn dấu hợp quy (dấu CR) và ghi nhãn hàng hóa trước khi lưu thông trên thị trường.
Thuốc nổ nhũ tương năng lượng cao dùng cho lộ thiên sản xuất trong nước phải thực hiện việc công bố hợp quy theo quy định tại Thông tư số 28/2012/TT-BKHCN ngày 12 tháng 12 năm 2012 của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ quy định về công bố hợp chuẩn, công bố hợp quy và phương thức đánh giá sự phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật (sau đây viết tắt là Thông tư số 28/2012/TT-BKHCN) và Thông tư số 02/2017/TT-BKHCN ngày 31 tháng 3 năm 2017 của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 28/2012/TT-BKHCN ngày 12 tháng 12 năm 2012 của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ quy định về công bố hợp chuẩn, công bố hợp quy và phương thức đánh giá sự phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật (sau đây viết tắt là Thông tư số 02/2017/TT-BKHCN).
Sau thời gian nghiên cứu, đề tài đã thu được những kết quả như sau:
- Xây dựng đề cương thực hiện công việc.
- Khảo sát, đánh giá hiện trạng quản lý, sử dụng thuốc nổ nhũ tương dùng cho lộ thiên.
- Thuê khoán chuyên môn nghiên cứu mức giới hạn về chỉ tiêu kỹ thuật, yêu cầu quản lý của thuốc nổ nhũ tương dùng cho lộ thiên, xây dựng 02 dự thảo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia theo đề cương phê duyệt.
- Họp hội thảo lấy ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học… đối với mức giới hạn an toàn về chỉ tiêu kỹ thuật, yêu cầu quản lý của thuốc nổ nhũ tương dùng cho lộ thiên.
- Hoàn chỉnh Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về thuốc nổ nhũ tương dùng cho lộ thiên và Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về thuốc nổ nhũ tương năng lượng cao dùng cho lộ thiên, lập hồ sơ gửi xin ý kiến thẩm định của Bộ Khoa học và công nghệ. Trình Lãnh đạo Bộ Công Thương ký ban hành theo quy định.
Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về thuốc nổ nhũ tương dùng cho lộ thiên và Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về thuốc nổ nhũ tương năng lượng cao dùng cho lộ thiên đã đưa ra được mức giới hạn an toàn về chỉ tiêu kỹ thuật, yêu cầu quản lý đối với thuốc nổ nhũ tương dùng cho lộ thiên.
Có thể tìm đọc toàn văn báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 19744/2021) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.
Đ.T.V (NASATI)
