1. Những kết quả đạt được
* Công tác tập hợp, xây dựng đội ngũ trí thức Hà Nam
Có thể khẳng định, cùng với sự lớn mạnh về số lượng và chất lượng của đội ngũ trí thức trên cả nước, đội ngũ trí thức của tỉnh Hà Nam không ngừng phát triển nhanh về số lượng, có trình độ học vấn, trình độ chuyên môn cao, góp phần tích cực trong công cuộc phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững an ninh - quốc phòng trên địa bàn tỉnh. Trong nhiệm kỳ 2010 - 2015, Liên hiệp hội tỉnh và các hội thành viên đã từng bước thực hiện tốt công tác vận động và thu hút đội ngũ trí thức tham gia công tác hội. Hiện nay, Liên hiệp hội Hà Nam có 12 hội thành viên, với trên một vạn hội viên. Trong đó có 4 hội thuộc ngành Y tế; 3 hội thuộc ngành Nông, Lâm, Ngư nghiệp; 2 hội Ngành Xây dựng, Giao thông - Vận tải; 1 hội thuộc Ngành giáo dục và Đào tạo; 1 hội Ngành Luật và 1 hội Ngành Kinh tế. Trong quá trình hoạt động, nhiều hội thành viên đã gắn hoạt động của mình với hoạt động của ngành, của địa phương góp phần không nhỏ trong việc phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Nhiệm kỳ qua, một số hội thành viên đã có nhiều cố gắng trong xây dựng tổ chức, đổi mới nội dung và phương thức hoạt động, phát triển được nhiều mạng lưới phân, chi hội, kết nạp thêm nhiều hội viên mới. Liên hiệp hội đã tổ chức nhiều hoạt động để trí thức phát huy tiềm năng sáng tạo; tham gia đóng góp ý kiến xây dựng các Nghị quyết của Đảng về công tác trí thức; tham mưu giúp Tỉnh uỷ ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TW “Về xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước”; Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 16/4/2010 của Bộ Chính trị “Về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước”; Nghị quyết số 20-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 6 khóa XI về Phát triển khoa học và công nghệ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế; Nghị quyết số 29-NQ/TW Hội nghị Trung ương 8 về Đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo.
* Công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức khoa học kỹ thuật
Thực hiện chủ trương nâng cao dân trí trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, Liên hiệp hội và các hội thành viên luôn coi việc phổ biến kiến thức khoa học - kỹ thuật cho quần chúng nhân dân, cho hội viên và đội ngũ trí thức trong tỉnh là công tác hàng đầu. Thông qua các hội nghị, các phương tiện thông tin đại chúng, các tập san về khoa học kỹ thuật, Liên hiệp hội và các hội thành viên đã thường xuyên phổ biến các chủ trương, đường lối của Đảng chính sách pháp luật Nhà nước, các thành tựu khoa học kỹ thuật, ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ cho đội ngũ trí thức và người nông dân. Đồng thời tiếp tục quán triệt và triển khai thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 20-NQ/TW, Nghị quyết số 29-NQ/TW, Nghị quyết số 27, Chỉ thị 14/CT-TTg, Quyết định số 14/2013/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Chương trình hành động của Tỉnh uỷ đến lãnh đạo các Sở, Ban, Ngành, các huyện, thành phố. Nhiều bài báo viết về hoạt động của Liên hiệp hội và các Hội thành viên được đăng tải trên các báo Trung ương, địa phương. Đây là một kênh thông tin quan trọng thực hiện việc tuyên truyền chủ trương và đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về chính trị, kinh tế - xã hội, khoa học và công nghệ, giáo dục - đào tạo, chuyển giao tiến bộ khoa học và kỹ thuật vào sản xuất và đời sống xã hội, góp phần không nhỏ vào việc nâng cao dân trí.
Liên hiệp hội tỉnh Hà Nam là một trong những tỉnh được Liên hiệp hội Việt Nam chọn triển khai cổng thông tin điện tử nhằm tăng cường tiềm lực công nghệ thông tin cho Liên hiệp hội, để trao đổi thông tin với Liên hiệp hội Việt Nam. Qua gần 2 năm thực hiện, hệ thống đã phát huy được hiệu quả rõ nét.
* Công tác tổ chức Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật và Cuộc thi Sáng tạo dành cho thanh thiếu niên và nhi đồng
Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và hướng dẫn của Liên Hiệp hội Việt Nam về tổ chức Giải thưởng Sáng tạo khoa học công nghệ Việt Nam, Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật và Cuộc thi Sáng tạo dành cho thanh, thiếu niên, nhi đồng; được UBND tỉnh giao nhiệm vụ, Liên hiệp hội đã phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, Liên đoàn Lao động tỉnh, Tỉnh đoàn, Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức các cuộc thi và hội thi; gửi các công trình tham dự Giải thưởng Khoa học và Công nghệ ở Trung ương. Giải thưởng, hội thi và cuộc thi đã được đông đảo các trí thức, thanh thiếu niên và nhi đồng trên địa bàn tỉnh hưởng ứng và tích cực tham gia.
Qua các năm tổ chức, Liên hiệp hội đã nhận được 03 công trình tham gia Giải thưởng Sáng tạo khoa học công nghệ Việt Nam, trên 100 giải pháp, đề tài tham gia Hội thi Sáng tạo kỹ thuật và Cuộc thi sáng tạo dành cho thanh, thiếu niên, nhi đồng. Nhiều giải pháp, đề tài có tính mới, khả năng ứng dụng vào thực tiễn cao. Ban Tổ chức hội thi và cuộc thi của tỉnh đã trao hàng chục giải thưởng cho các tập thể và cá nhân đạt thành tích xuất sắc trong các hội thi, cuộc thi.
Từ kết quả của Hội thi và Cuộc thi, ban tổ chức đã gửi gần 50 giải pháp, đề tài tham dự hội thi và cuộc thi toàn quốc. Các giải pháp, đề tài của tỉnh Hà Nam được ban tổ chức hội thi và cuộc thi cấp toàn quốc đánh giá cao... Trong đó, năm 2014, đã đạt 1 giải nhất với đề tài Mô hình tàu đệm từ của em Vũ Xuân Khải, học sinh Trường Trung học cơ sở Đạo Lý, Lý Nhân. Đề tài này sẽ tham gia Cuộc thi triển lãm quốc tế tại Đài Loan vào tháng 11/2015. Năm 2015, tại Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc lần thứ XI. Hà Nam cũng đạt 2 giải ba của các em học sinh Ngô Tuấn Anh, Đào Quốc Việt và Nguyễn Hoàng Huy, trường THPT Bình Lục đạt giải ba cuộc thi với máy hút bụi thông minh, em Phạm Đình Qúy, Phạm Quang Huy, Trường THCS Nhân Đạo, Lý Nhân cũng đã đạt giải ba với đề tài Cây phát sinh giới động vật. Đối với Giải thưởng Sáng tạo Khoa học Công nghệ Việt Nam, năm 2014, đã có một công trình đạt giải nhì toàn quốc.
Việc tổ chức Hội thi và Cuộc thi Sáng tạo đã thực sự trở thành sân chơi trí tuệ của đông đảo tầng lớp nhân dân, từ nhà khoa học, trí thức, công nhân, học sinh, sinh viên đến người lao động; đã khích lệ, động viên sự say mê nghiên cứu KHCN đối với đội ngũ trí thức, các nhà khoa học và quần chúng nhân dân trong tỉnh tạo thành phong trào toàn dân tiến quân vào khoa học kỹ thuật.
Trong hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, các hội thành viên, hội viên trí thức Ngành Y tế, Nông, lâm, Ngư nghiệp, Giao thông, Xây dựng... đã có nhiều đề tài nghiên cứu, tham gia nghiên cứu, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, các sáng kiến cải tiến kỹ thuật thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, đã có tác động nhất định đối với công cuộc CNH - HĐH, phát triển kinh tế xã hội của tỉnh nhà.
* Phát huy vai trò là thành viên của Mặt trận Tổ quốc tỉnh
Với vai trò là thành viên của Mặt trận tổ quốc tỉnh, Liên hiệp hội đã thực hiện tốt vai trò cầu nối giữa Tỉnh ủy, HĐND, UBND, MTTQ tỉnh với trí thức Khoa học và Công nghệ. Chủ động tham gia các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội của cộng đồng cũng như xã hội hóa khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo, xóa đói giảm nghèo, chăm sóc sức khỏe nhân dân.
Các hội thành viên đã triển khai nhiều chương trình dự án, hoạt động cộng đồng về nâng cao dân trí, xóa đói giảm nghèo, bảo vệ môi trường... góp phần không nhỏ cho sự phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân. Nổi bật và có nhiều đóng góp thiết thực, hiệu quả cho phong trào và hoạt động này là các Hội Y dược học, Hội Khuyến học, Hội Đông y, Hội Sinh vật cảnh và các hội thuộc ngành Y tế. Hoạt động của Liên hiệp hội và các hội thành viên đã góp phần thực hiện thắng lợi Chương trình phối hợp thống nhất hành động của Mặt trận Tổ quốc tỉnh đề ra.
* Hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội
Xác định hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội là nhiệm vụ quan trọng, nhiệm kỳ qua, một số hội thành viên đã tổ chức cho các nhà khoa học tham gia đóng góp ý kiến tư vấn các đề án, dự án quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn tỉnh; tham mưu giúp UBND tỉnh ban hành chính sách về ưu đãi, khuyến khích thu hút nhân tài về công tác tại tỉnh; Tham gia phản biện đối với công trình cầu Lam Hạ, cầu Phù Vân, và cầu Liêm Chính; Quyết định tặng thưởng cho học sinh giỏi đạt giải quốc gia; công tác thống kê nhà giáo, nghệ sỹ, thầy thuốc nhân dân, thầy thuốc ưu tú, anh hùng lực lượng vũ trang, anh hùng lao động...
* Về hoạt động của các hội thành viên
Liên hiệp hội tỉnh Hà Nam hiện có 12 hội thành viên, gồm: Hội Y dược học, Hội Kế hoạch hoá gia đình, Hội Điều dưỡng, Hội Đông y; Hội Luật gia; Hội Kiến trúc sư; Hội Cầu đường; Hội Khuyến học; Hội Nuôi ong; Hội Sinh vật cảnh; Hội làm vườn; Hội Doanh nghiệp trẻ. Các hội thành viên đã có nhiều hoạt động thiết thực, hiệu quả, góp phần đáng kể vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhà.
2. Tồn tại, hạn chế
Bên cạnh những kết quả đạt được, nhiệm kỳ 2010 - 2015, trong quá trình hoạt động, Liên hiệp hội Hà Nam vẫn còn một số tồn tại, đó là:
- Các hoạt động của Liên hiệp hội chưa nhiều, chất lượng chưa cao, vai trò là một tổ chức chính trị - xã hội của Liên hiệp hội còn mờ nhạt. Một số hội thành viên chưa chủ động, sáng tạo phát huy tốt vai trò hoạt động của mình để phục vụ nhân dân và phát triển hội một cách toàn diện.
- Công tác tham mưu cho các cấp ủy đảng, chính quyền trong việc xây dựng đội ngũ trí thức còn hạn chế.
- Hoạt động của Liên hiệp hội còn nhiều khó khăn về cơ chế, chính sách, cơ sở vật chất.
Nguyên nhân của những tồn tại nêu trên một phần do nhận thức của một số cấp uỷ Đảng, chính quyền, ban, ngành, đoàn thể, cơ quan, đơn vị về vị trí, vai trò của Liên hiệp hội, các hội thành viên chưa đầy đủ; hành lang pháp lý chưa thuận lợi cho Liên hiệp hội phát triển. Tổ chức nhiều hội thành viên chậm kiện toàn, cơ sở vật chất thiếu thốn. Liên hiệp hội chưa thực sự nâng cao năng lực để thực hiện đầy đủ vai trò, vị trí, nhiệm vụ, chức năng của mình. Công tác tham mưu, cụ thể hoá về đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật Nhà nước về Liên Hiệp hội còn chưa kịp thời.
Năng lực, tiềm lực của nhiều Hội thành viên hạn chế, thiếu chuyên gia giỏi, chuyên sâu ... Hoạt động của nhiều hội thành viên chậm đổi mới, chưa phù hợp, chưa hấp dẫn hội viên. Vai trò khâu nối của Liên hiệp hội và các hội thành viên, giữa các hội và cơ quan quản lý còn hạn chế.
3. Phương hướng hoạt động
Với mục tiêu xây dựng và phát triển Liên hiệp hội tỉnh Hà Nam thành một tổ chức chính trị - xã hội vững mạnh của trí thức Hà Nam; giữ vai trò nòng cốt trong việc tập hợp, đoàn kết và phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ; góp phần đưa khoa học và công nghệ trở thành động lực phát triển kinh tế xã hội, xây dựng quê hương Hà Nam giàu đẹp, trong nhiệm kỳ tới Liên Hiệp hội Hà Nam sẽ tập trung thực hiện những nhiệm vụ sau:
- Tiếp tục củng cố, kiện toàn và phát triển tổ chức của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Hà Nam theo hướng nâng cao tính chuyên nghiệp; đổi mới nội dung và phương thức hoạt động của Liên hiệp hội;
- Xây dựng, củng cố và hoàn thiện hệ thống tổ chức hội từ tỉnh đến cơ sở theo điều lệ hội; đổi mới hoạt động trên tất cả lĩnh vực quản lý, phát triển các tổ chức hội, chú trọng các ngành chưa có tổ chức hội, các huyện, thành phố thuộc tỉnh để tập hợp ngày càng đông đảo đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ;
- Cụ thể hoá đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng liên quan đến Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật theo tinh thần Nghị quyết số 27-NQ/TW của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ Bảy (khoá X) về “Xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước”; Chỉ thị 42-CT/TW ngày 16/4/2010 của Bộ Chính trị và Thông báo số 353-TB/TW ngày 25/6/2010 Thông báo ý kiến của Ban Bí thư và Hướng dẫn số 106-HD/BTGTW ngày 25 tháng 5 năm 2010 của Ban Tuyên giáo Trung ương;
- Nâng cao năng lực điều hòa, phối hợp để Liên hiệp hội thực sự là đầu mối giữa Liên hiệp hội và các hội thành viên, tạo thành một hệ thống Liên hiệp hội vững mạnh về tổ chức và hoạt động mạnh mẽ góp phần thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa tỉnh nhà;
- Nâng cao chất lượng các giải thưởng, Hội thi Sáng tạo kỹ thuật và Cuộc thi Sáng tạo dành cho thanh, thiếu niên, nhi đồng; phát hiện, tôn vinh các cá nhân tiêu biểu trong hoạt động sáng tạo khoa học và công nghệ;
- Phát huy dân chủ, tôn trọng tự do sáng tạo trong hoạt động khoa học và công nghệ nhằm thu hút, tập hợp ngày càng đông đảo trí thức khoa học và công nghệ tham gia hoạt động hội;
- Làm tốt chức năng tập hợp, xây dựng đội ngũ trí thức khoa học, công nghệ vững mạnh về tư tưởng và tổ chức, gắn bó với quê hương, giàu năng lực sáng tạo;
- Tập hợp đoàn kết rộng rãi các tầng lớp trí thức Hà Nam đang công tác, đang nghỉ chế độ ở trong và ngoài tỉnh;
- Hợp tác với các tổ chức, các nhà khoa học, các chuyên gia ở Trung ương trong việc triển khai các nhiệm vụ khoa học và công nghệ nhằm phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh;
- Thực hiện tốt vai trò là thành viên của Mặt trận Tổ quốc tỉnh, phối hợp với các tổ chức đoàn thể trong tỉnh xây dựng khối đại đoàn kết, duy trì và phát triển các truyền thống tốt đẹp, thực hiện nếp sống văn hoá, đấu tranh bài trừ các tệ nạn xã hội góp phần thực hiện mục tiêu dân giàu nước mạnh - xã hội công bằng, dân chủ, văn minh;
- Từng bước thực hiện tốt hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội trong mọi lĩnh vực;
- Hợp tác với các tổ chức phi chính phủ xây dựng các dự án khoa học phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh;
- Bồi dưỡng nâng cao trình độ, chăm lo đời sống cho đội ngũ trí thức;
- Tích cực tham mưu cho tỉnh các chính sách sử dụng, tập hợp và thu hút các trí thức có trình độ, năng lực về công tác tại địa phương.
Phát huy những kết quả đạt được, khắc phục những tồn tại hạn chế, chắc chắn rằng trong nhiệm kỳ 2015 - 2020, Liên hiệp hội Hà Nam sẽ còn đạt được những kết quả to lớn hơn nữa, góp phần xây dựng quê hương Hà Nam ngày càng giàu đẹp, văn minh./.
