Quyết định số 1322/QĐ-TTg (Quyết định số 1322) ngày 31/8/2020 về phê duyệt chương trình quốc gia hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm hàng hóa giai đoạn 2021-2030 đề ra nhiệm vụ giải pháp chủ yếu đề xuất cơ chế, chính sách, giải pháp khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo thúc đẩy, nâng cao năng suất quốc gia, ngành, địa phương và doanh nghiệp. Tại Quyết định số 36/QĐ-TTg ngày 11/01/2021, Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch tổng thể nâng cao năng suất dựa trên nền tảng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo giai đoạn 2021-2030 (Quyết định 36), trong đó, mục tiêu đặt ra đến 2025, có từ 12 đến 15 tỉnh/thành phố và đến 2030, có từ 30 đến 35 tỉnh/thành phố hoàn thành việc xây dựng và triển khai kế hoạch nâng cao năng suất dựa trên nền tảng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Từ thực tiễn khảo sát sơ bộ thông qua các đợt làm việc của Tổ công tác của Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng với một số tỉnh/thành phố tại 3 khu vực Miền Bắc, Miền Trung và Miền Nam cho thấy, việc triển khai Quyết định 36 và Quyết định 1322 tại các địa phương còn gặp nhiều khó khăn, do chưa hiểu đúng và đầy đủ nội dung và tinh thần của hai Quyết định này. Hơn nữa, trong Chiến lược phát triển kinh tế xã hội 2021-2030, Đảng và Chính phủ đã khẳng định vai trò của KHCN và ĐMST như một đột phá chiến lược, là động lực chính của tăng trưởng kinh tế. Điều này cũng đòi hỏi hoạt động KHCN và ĐMST địa phương cần thể hiện rõ nét về vai trò đối với phát triển kinh tế xã hội của địa phương, nội hàm KHCN và ĐMST được thể hiện trong các chỉ tiêu, mục tiêu phát triển kinh tế của các địa phương. Do đó, một số địa phương còn gặp lúng túng trong việc cụ thể hóa vai trò, nhiệm vụ của khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo vào các văn bản vào các chương trình hành động cụ thể.

Xuất phát từ thực tiễn trên, TS. Hà Minh Hiệp cùng nhóm nghiên cứu tại Viện Năng suất Việt Nam thực hiện “Nghiên cứu hướng dẫn xây dựng kế hoạch tổng thể nâng cao năng suất của địa phương dựa trên nền tảng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo” với mục tiêu trang bị kiến thức, phương pháp và hỗ trợ địa phương xây dựng Kế hoạch tổng thể nâng cao năng suất dựa trên nền tảng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Sau thời gian nghiên cứu, đề tài đã thu được những kết quả như sau:

1. Cung cấp phương pháp luận về xây dựng Kế hoạch nâng cao năng suất dựa trên nền tảng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo

Nghiên cứu phương pháp luận đầy đủ về nâng cao năng suất dựa trên nền tảng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo dựa trên cách tiếp cận của Tổ chức Năng suất Châu Á, kinh nghiệm xây dựng dự thảo Kế hoạch nâng cao năng suất dựa trên nền tảng khoa học và công nghệ quốc gia 2021-2030. Cung cấp phương pháp luận cơ bản cho các cán bộ xây dựng Kế hoạch và thực hiện Kế hoạch nâng cao năng suất dựa trên nền tảng khoa học, công nghệ tại địa phương đúng hướng theo Quyết định số 36/QĐ-TTg.

2. Hỗ trợ chuyên môn cho các cán bộ địa phương để xây dựng và triển khai Quyết định một cách hiệu quả hơn

Đã nắm bắt tình hình triển khai thực hiện các chương trình nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm, hàng hóa, kế hoạch nâng cao năng suất dựa trên nền tảng khoa học, công nghệ và 29 đổi mới sáng tạo tại các địa phương. Hướng dẫn và giải đáp trực tiếp các Sở Khoa học và Công nghệ để giải quyết các khó khăn khi xây dựng và triển khai Quyết định số 36/QĐ-TTg. Hỗ trợ về chuyên môn để các cơ quan quản lý, các cán bộ trực tiếp tham gia hiểu rõ và triển khai đúng hướng, hiệu quả.

3. Hoàn thành tài liệu hướng dẫn giúp các địa phương xây dựng và thực hiện Kế hoạch

Thông qua quá trình trao đổi trực tiếp với các cơ quan quản lý, các cán bộ trực tiếp triển khai các chương trình năng suất chất lượng, đã đúc rút được các bài học kinh nghiệm triển khai chương trình năng suất chất lượng tại các địa phương, qua đó, xây dựng được các điển hình thành công để chia sẻ với các địa phương khác; hiểu rõ được các khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện của các địa phương để đề xuất các giải pháp, kiến nghị đối với cơ quan quản lý Kế hoạch/chương trình nhằm nâng cao hiệu quả triển khai Kế hoạch/chương trình tại địa phương.

Có thể tìm đọc toàn văn báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 23251/2023) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.

Đ.T.V (NASATI)