Ở
nước ta nói chung và Hà Nam nói riêng, những năm gần đây, việc xây
dựng, đăng ký xác lập quyền sở hữu công nghiệp cho các sản phẩm, hàng
hoá, dịch vụ đã được các doanh nghiệp quan tâm hơn. Nhất là trong giai
đoạn hiện nay, sản phẩm, hàng hóa của Việt Nam đã tham gia thị trường
thế giới, đòi hỏi các sản phẩm này không chỉ đảm bảo về chất lượng,
vệ sinh an toàn thực phẩm mà phải có "thương hiệu", phải có nguồn gốc,
xuất xứ rõ ràng.
Tuy
nhiên, đối với các địa phương có các sản phẩm truyền thống (đặc sản
địa phương) vẫn chưa thực sự quan tâm và có nhận thức đúng về vấn đề
bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp cho sản phẩm, hàng hoá của các làng nghề
ở địa phương mình. Chính vì vậy, nhiều sản phẩm có chất lượng tốt,
nhưng khó tiêu thụ và thường phải mang/gắn nhãn hiệu của chủ thể khác
để tiêu thụ trên thị trường trong nước hoặc xuất khẩu. Lý do là người
sản xuất ra vẫn mang tính chất hộ cá thể, tự sản xuất và tự tìm thị
trường tiêu thụ, chưa có sự liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản
phẩm, đặc biệt là chưa thành lập được các tổ chức tập thể như Hợp tác
xã, Hội, Hiệp hội Sản xuất và Kinh doanh… để quản lý việc sản xuất,
giám sát về chất lượng sản phẩm.
Cá
kho được chế biến quanh năm, nhưng phổ biến vào mùa thu, mùa đông vì
thường để/lưu được dài ngày hơn. Đặc biệt, vào dịp Tết Nguyên đán, thì
hầu như nhà nào cũng có cá kho.
Đến
năm 2000, cá kho Nhân Hậu đã thực sự trở thành hàng hóa. Vào dịp Tết
mỗi năm, xã Hòa Hậu đã sản xuất khoảng 3.000 nồi cá kho để bán cho
khách hàng, những năm gần đây đã bán 7.000 đến 10.000 nồi. Sản phẩm cá
kho Nhân Hậu đã được bán ở nhiều tỉnh, thành trong cả nước.
Chính
vì vậy, để khẳng định uy tín, chất lượng của sản phẩm cá kho Nhân Hậu
cũng như nhằm mục đích quảng bá, nâng cao giá trị kinh tế, đồng thời
tránh tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng gây ảnh hưởng đến sự phát
triển của nghề truyền thống và nguồn thu nhập của người lao động tại
địa phương thì việc bảo hộ nhãn hiệu tập thể "Cá kho Nhâu Hậu" cho sản
phẩm cá kho của xã Hòa Hậu là rất cần thiết. Do vậy, Sở Khoa học và
Công nghệ Hà Nam đã đề xuất và được Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Nam cho
phép triển khai dự án: Xây dựng, quản lý và phát triển nhãn hiệu tập
thể “Cá kho Nhân Hậu” dùng cho sản phẩm cá kho của xã Hòa Hậu, huyện
Lý Nhân, tỉnh Hà Nam.
Mục
tiêu của dự án: Sản phẩm cá kho Nhân Hậu được đăng ký bảo hộ quyền sở
hữu công nghiệp dưới hình thức là nhãn hiệu tập thể "Cá kho Nhân
Hậu"; Thiết lập cơ chế bảo hộ, quản lý và khai thác nhãn hiệu tập thể
nhằm nâng cao giá trị, danh tiếng của sản phẩm mang Nhãn hiệu tập thể
trên thị trường; Góp phần nâng cao giá trị kinh tế, văn hóa của sản phẩm
mang nhãn hiệu tập thể “Cá kho Nhân Hậu”.
Sau
2 năm triển khai dự án, đến nay, Hiệp hội Sản xuất và Kinh doanh cá
kho Nhân Hậu đã được thành lập với 26 hội viên ban đầu, hiện số hội
viên đã lên đến gần 50 hội viên. Tuy điều kiện kinh tế, quy mô sản xuất
khác nhau song các hội viên đều thể hiện sự đoàn kết, hỗ trợ nhau,
cùng quyết tâm xây dựng và đưa thương hiệu "cá kho Nhân Hậu” đến với
các thị trường trong nước và trên thế giới. Trong quá trình triển khai
thực hiện, dự án đã tiến hành xây dựng hệ thống công cụ, phương tiện
để quản lý nhãn hiệu tập thể như việc xây dựng các quy trình, quy chế
quản lý nhãn hiệu tập thể; quy chế cấp và thu hồi quyền sử dụng nhãn
hiệu tập thể; quy chế kiểm định sản phẩm đạt tiêu chuẩn mang nhãn hiệu
tập thể; quy trình kỹ thuật sản xuất cá kho cho hội viên... Dự án
cũng đã tiến hành xây dựng các điều kiện phương tiện quảng bá nhãn
hiệu tập thể bao gồm: thiết kế hệ thống dấu hiệu nhận diện, nhãn mác cho
sản phẩm... Đồng thời Hiệp hội cũng đã nộp đơn đăng ký bảo hộ nhãn
hiệu tập thể "cá kho Nhân Hậu" cho sản phẩm cá kho của xã Hòa Hậu,
huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam tại Cục Sở hữu trí tuệ.
Trong
quá trình triển khai, đơn vị chủ trì thực hiện dự án - Sở Khoa học và
Công nghệ đã hỗ trợ Hiệp hội Sản xuất và Kinh doanh cá kho Nhân Hậu
mua 01 máy hút chân không để thời gian bảo quản cá lâu hơn (từ 10 đến 15
ngày). Máy hút chân không sẽ giữ nguyên chất lượng, độ tươi ngon, có
tác dụng chống nấm mốc, chống oxy hóa và loại trừ các loại vi khuẩn.
Với phương pháp bảo quản này, cá kho Nhân Hậu không chỉ có mặt ở hầu
khắp các tỉnh thành trong cả nước mà còn có thể mang ra nước ngoài.
Đến nay, xã Hòa Hậu đã có 4 máy hút chân không để bảo quản cá kho.
Được
biết, trong chương trình Món ngon - Tinh hoa ẩm thực Việt 2014, cá
kho Nhân Hậu là một trong 17 danh hiệu đạt giải Vàng do người tiêu
dùng bình chọn. Chương trình do Hội Khoa học Công nghệ Lương thực thực
phẩm Việt Nam, Hội Tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng phối hợp
cùng Tạp chí thực phẩm và sức khỏe thực hiện. Sự kiện này có ý nghĩa
vô cùng to lớn không chỉ đối với huyện Lý Nhân mà còn là niềm tự hào
của người dân tỉnh nhà. Đây là món ngon và món quà ý nghĩa trong dịp
Tết đến xuân về.
Việc
đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tập thể đối với cá kho Nhân Hậu sẽ góp phần
nâng cao vị thế và sức cạnh tranh của sản phẩm cá kho Nhân Hậu trên
thị trường. Thúc đẩy quá trình ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật trong sản
xuất/chế biến, nâng cao chất lượng của sản phẩm. Từ đó góp phần làm
tăng giá trị kinh tế - văn hóa và uy tín của sản phẩm cá kho Nhân Hậu
trên thị trường, tạo thêm công ăn việc làm, tăng thu nhập và nâng cao
chất lượng cuộc sống của nhân dân trong vùng dự án. Đồng thời, nâng
cao hiểu biết, nhận thức của người dân, lãnh đạo chính quyền địa
phương về pháp luật sở hữu trí tuệ nói chung và vấn đề đăng ký bảo hộ
nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm đặc sản của địa phương nói riêng./.
