Chương trình khởi nghiệp và kinh doanh mới (ENP) được triển khai tại Đại học Linkoping, Thụy Điển, đã trở thành một mô hình tiêu biểu trong việc đào tạo khởi nghiệp tại các trường đại học. Với hơn 1.500 người tham gia và gần 500 doanh nghiệp được hình thành, ENP không chỉ thành công trong việc giúp đỡ các doanh nhân khởi nghiệp mà còn góp phần thúc đẩy sự sáng tạo và áp dụng tri thức vào thực tiễn. Chương trình này chứng minh rằng các biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả có thể khuyến khích hoạt động khởi nghiệp, đặc biệt trong môi trường học thuật.
Trường đại học có hai nhiệm vụ quan trọng trong hệ sinh thái khởi nghiệp: tạo ra tri thức mới và giúp áp dụng tri thức đó vào thực tế. Mặc dù việc tạo ra tri thức không phải là một mục tiêu mới của các trường đại học, nhưng ngày nay, có một sự thay đổi lớn về vai trò của các công ty nhỏ, đặc biệt là các doanh nghiệp khởi nghiệp, trong việc đưa tri thức vào thực tiễn. Chính vì vậy, các trường đại học ngày càng được kỳ vọng đóng vai trò chủ động trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp thông qua các hoạt động ươm tạo và thành lập doanh nghiệp spin-off.
ENP được khởi xướng tại Trung tâm Đổi mới và Khởi nghiệp (CIE) thuộc Đại học Linkoping, với mục tiêu hỗ trợ các doanh nhân trong giai đoạn khởi nghiệp và giúp mở rộng các doanh nghiệp mới. Ban đầu, chương trình không nằm trong chiến lược chính thức của trường nhưng được phát triển bởi một nhóm cá nhân nhiệt huyết. Những người sáng lập ENP đã nhận được phản hồi tích cực từ các doanh nhân tham gia và sự quan tâm đối với chương trình tiếp tục tăng lên. ENP dần trở thành một phần quan trọng trong các hoạt động khởi nghiệp tại Linkoping và các khu vực khác của Thụy Điển, cũng như mở rộng ra quốc tế.
Trong hơn 20 năm qua, ENP đã tổ chức hơn 80 chương trình và thu hút khoảng 1.500 người tham gia, dẫn đến việc thành lập gần 500 công ty. Chương trình không chỉ được triển khai tại Linkoping mà còn được mở rộng ra các thành phố khác của Thụy Điển như Umeå, Skara và Vasteras, cũng như ở các quốc gia khác như Nga và Moldavia. ENP đã trở thành một phần của dự án UNISPIN, một sáng kiến của EU nhằm phát triển các chương trình hỗ trợ khởi nghiệp tại các trường đại học ở Châu Âu.
ENP cung cấp một chương trình toàn diện cho các doanh nhân khởi nghiệp. Các nền tảng của chương trình bao gồm việc phát triển kế hoạch kinh doanh, tham gia các hội thảo tập trung vào các khía cạnh như phát triển khái niệm, tiếp thị và tài chính, huấn luyện cá nhân và hỗ trợ từ cố vấn. Chương trình cũng cung cấp cơ hội tham gia vào mạng lưới SMIL, giúp kết nối các doanh nhân và nhà đầu tư với nhau. Một điểm đặc biệt của ENP là phân biệt rõ ràng giữa nguồn lực "mềm" (kiến thức, mạng lưới, nguồn cảm hứng) và "cứng" (tiền bạc, cơ sở hạ tầng). ENP chủ yếu cung cấp nguồn lực mềm để giúp người tham gia phát triển ý tưởng và doanh nghiệp của mình.
Chương trình tuyển dụng các doanh nhân từ nhiều nhóm khác nhau, chủ yếu là sinh viên, giảng viên và nhà nghiên cứu từ môi trường đại học, nhưng cũng bao gồm những nhân viên muốn bắt đầu các hoạt động mới trong tổ chức của mình. Những người tham gia được chọn dựa trên hai tiêu chí chính: có ý tưởng và động lực mạnh mẽ để tham gia. Quá trình tuyển dụng được thực hiện đơn giản, thông qua phỏng vấn để đảm bảo người tham gia phù hợp với chương trình và có khả năng phát triển ý tưởng khởi nghiệp.
Một điểm đặc biệt của ENP là không thu phí tham gia. Điều này giúp chương trình dễ dàng tiếp cận hơn với các cá nhân trẻ, đặc biệt là những người chưa có đủ tài chính để tham gia các khóa học đắt tiền. Kinh phí của chương trình được tài trợ công, với tổng tài trợ cho mỗi chương trình từ 54.500 đến 78.000 USD. Việc tài trợ công không chỉ giúp duy trì tính trung lập và công bằng trong chương trình mà còn đảm bảo rằng mọi ý tưởng khởi nghiệp đều có giá trị như nhau.
Phản hồi từ những người tham gia ENP rất tích cực. Họ cảm thấy công việc của mình trở nên chặt chẽ và có cấu trúc hơn, đồng thời được truyền cảm hứng để vươn xa hơn. Mạng lưới mà họ được giới thiệu cũng rất hữu ích, giúp họ xây dựng các mối quan hệ với các doanh nhân khác và các nhà đầu tư. Nhiều người tham gia cho biết chương trình đã giúp họ trở thành những doanh nhân tự tin hơn, với cái nhìn rõ ràng về các bước cần thiết để thành lập công ty và phát triển kinh doanh.
Những yếu tố thành công của ENP có thể được rút ra: Đầu tiên, chương trình cần cung cấp một triển vọng toàn diện, bao gồm cả các khía cạnh phát triển cá nhân và các yếu tố liên quan đến bản sắc công ty. Thứ hai, việc điều chỉnh năng lực cung cấp theo nhu cầu của người tham gia là rất quan trọng. Chương trình cũng cần phải có sự linh hoạt để phù hợp với từng trường hợp cụ thể của người tham gia. Quan trọng không kém là việc xây dựng một mạng lưới hỗ trợ mạnh mẽ, từ các cố vấn, huấn luyện viên đến các nhà đầu tư và các tổ chức hỗ trợ khác.
ENP đã chứng minh rằng với một mô hình đào tạo khởi nghiệp đơn giản nhưng hiệu quả, các trường đại học có thể đóng góp vào việc phát triển nền kinh tế sáng tạo và thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp. Chương trình không chỉ giúp người tham gia phát triển kỹ năng và kiến thức mà còn tạo ra một cộng đồng doanh nhân, kết nối họ với các cơ hội mới và các mạng lưới hỗ trợ. ENP là một mô hình thành công mà các trường đại học có thể học hỏi và áp dụng để thúc đẩy khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo trong cộng đồng học thuật.
N.LH (NASATI), theo Academic Spin-Offs and Technology Transfer in Europe, 1/2025
