Cháy rừng là một trong những thảm họa thiên nhiên gây thiệt hại nghiêm trọng, không chỉ với tài sản mà còn với môi trường và sinh mạng con người. Việc phát hiện sớm cháy rừng luôn là yếu tố quyết định trong việc ngăn chặn và kiểm soát sự lây lan của ngọn lửa. Trong bối cảnh này, trí tuệ nhân tạo (AI) nổi lên như một công nghệ đột phá, giúp cải thiện khả năng phát hiện và ứng phó cháy rừng một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn. Đặc biệt, nghiên cứu mới đây của nhóm do Tiến sĩ Stefan Peters đứng đầu đã phát triển hệ thống phát hiện cháy rừng nhanh hơn 500 lần nhờ sự kết hợp giữa AI và công nghệ vệ tinh CubeSat, mở ra những tiềm năng lớn trong việc phòng chống thảm họa.
Thành tựu trong phát hiện cháy rừng bằng AI
Công nghệ phát hiện cháy rừng truyền thống thường yêu cầu nhiều giờ để xử lý thông tin từ hình ảnh vệ tinh trước khi cảnh báo có thể được gửi đến lực lượng cứu hỏa. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu của Tiến sĩ Stefan Peters đã phát triển một phương pháp sử dụng AI tiên tiến kết hợp với vệ tinh CubeSat để khắc phục nhược điểm này. Với kích thước nhỏ gọn của CubeSat—chỉ bằng một hộp đựng giày—và khả năng xử lý dữ liệu ngay trên tàu, hệ thống mới có thể quét các khu vực rộng lớn và phát hiện dấu hiệu cháy rừng từ không gian với tốc độ vượt trội.
Hệ thống của nhóm Peters có khả năng phân tích hình ảnh viễn thám siêu phổ để phát hiện sớm các dấu hiệu như khói, từ đó gửi cảnh báo nhanh chóng. Phương pháp này không chỉ cải thiện tốc độ phát hiện lên đến 500 lần so với các phương pháp thông thường mà còn giảm thiểu lượng dữ liệu cần truyền tải xuống chỉ còn 16% so với kích thước ban đầu, giảm tiêu thụ năng lượng tới 69%. Điều này giúp hệ thống hoạt động hiệu quả hơn, tiết kiệm chi phí và dễ dàng mở rộng quy mô.
Tiềm năng ứng dụng của AI trong phòng chống cháy rừng
Bên cạnh khả năng phát hiện cháy rừng, công nghệ AI kết hợp với CubeSat còn có tiềm năng lớn trong việc xử lý các thảm họa khác như lũ lụt, động đất và lở đất. Nhờ khả năng phân tích dữ liệu nhanh chóng và chính xác, AI có thể đóng vai trò quan trọng trong việc cảnh báo sớm và giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra. Điều này đặc biệt có ý nghĩa khi các thảm họa thiên nhiên ngày càng trở nên khó dự đoán và nguy hiểm hơn do biến đổi khí hậu.
Thêm vào đó, sự kết hợp giữa AI và các hệ thống vệ tinh như CubeSat mở ra tiềm năng bảo vệ các khu rừng rộng lớn trên khắp thế giới, nơi việc giám sát thủ công thường khó khăn và tốn kém. Với khả năng tự động quét và phân tích các vùng rừng, hệ thống này có thể nhanh chóng phát hiện những dấu hiệu nhỏ nhất của khói hoặc nhiệt độ tăng đột ngột, từ đó giúp cảnh báo lực lượng cứu hỏa sớm nhất có thể, ngăn chặn việc cháy rừng lan rộng.
Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong phát hiện và phòng chống cháy rừng là một bước tiến lớn trong lĩnh vực bảo vệ môi trường và tài sản con người. Thành tựu của nhóm nghiên cứu Tiến sĩ Stefan Peters không chỉ giúp cải thiện tốc độ phát hiện cháy mà còn giảm chi phí, tăng cường khả năng ứng phó hiệu quả với thảm họa. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và các thảm họa tự nhiên ngày càng diễn biến phức tạp, tiềm năng của AI trong phòng chống cháy rừng và các thảm họa khác là rất lớn, mang đến những giải pháp công nghệ tiên tiến cho một tương lai bền vững.
P.A.T (NASATI), theo theo https://technologymagazine.com/, 9/2024
