Nhóm sinh viên Trường Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội, đã nghiên cứu và phát triển thành công giải pháp ứng dụng công nghệ theo dõi chuyển động mắt hỗ trợ trẻ rối loạn đọc viết, đã chứng tỏ tiềm năng ứng dụng lớn. Thành tựu này cũng được đề cử tham gia cuộc thi nghiên cứu khoa học sinh viên cấp Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Dyslexia, hay chứng rối loạn đọc viết, là một rối loạn thần kinh bẩm sinh ảnh hưởng đến khả năng đọc và viết. Khoảng 5% trẻ em mắc chứng này. Tuy nhiên, tại Việt Nam, khái niệm này chưa phổ biến rộng rãi, dẫn đến việc trẻ mắc chứng rối loạn đọc viết thường bị gán mác “lười học” hoặc “IQ thấp”. Nhiều nghiên cứu quốc tế đã chỉ ra rằng, chuyển động mắt của người mắc chứng này có những đặc điểm riêng biệt khi đọc. Việc ứng dụng công nghệ chuyển động mắt có thể cải thiện quá trình đọc hiểu, nhưng tại Việt Nam, chưa có nghiên cứu nào sử dụng công nghệ này cho trẻ rối loạn đọc viết.
Nghiên cứu đã được thực nghiệm trên trẻ rối loạn đọc viết tại Trường Tiểu học và THCS Tây Hà Nội và Trường Tiểu học Thị trấn Chi Nê (Hòa Bình). Kết quả cho thấy, giải pháp này không chỉ giúp xác định các đặc điểm đọc khác biệt của trẻ rối loạn đọc viết mà còn có tiềm năng ứng dụng vào các bài toán khác liên quan đến hỗ trợ trẻ rối loạn đọc viết.
Nhóm nghiên cứu nhận thấy rằng, mặc dù đã có nhiều nghiên cứu quốc tế về ứng dụng công nghệ theo dõi chuyển động mắt cho trẻ rối loạn đọc viết, nhưng hầu hết chỉ tập trung vào các bài toán riêng lẻ trong giáo dục đặc biệt hoặc tâm lý. Chưa có nghiên cứu nào đưa ra giải pháp tổng thể ứng dụng công nghệ này để hỗ trợ trẻ rối loạn đọc viết tiếng Việt, trong khi tiếng Việt có nhiều đặc trưng khác biệt so với các ngôn ngữ khác. Do đó, nhóm đã phát triển một giải pháp tổng thể ứng dụng công nghệ theo dõi chuyển động mắt để giải quyết bài toán phát hiện chiến lược đọc của trẻ rối loạn đọc viết nói tiếng Việt.
Giải pháp này cung cấp các thông tin đặc trưng thị giác của người rối loạn đọc viết, giúp các chuyên gia dễ dàng theo dõi và can thiệp. Nó cũng xử lý ngữ liệu đầu vào bất kỳ và cung cấp thông tin về những khó khăn cụ thể mà trẻ gặp phải khi đọc. Điều này giúp các chuyên gia/giáo viên đưa ra biện pháp can thiệp và hướng dẫn học phù hợp cho từng trẻ, cải thiện khả năng học tập của họ.
Đề tài của nhóm là nghiên cứu đầu tiên tại Việt Nam ứng dụng công nghệ theo dõi chuyển động mắt để hỗ trợ phát hiện chiến lược đọc ở trẻ rối loạn đọc viết nói tiếng Việt. Nghiên cứu này đã chỉ ra những đặc điểm khác biệt trong chiến lược đọc của trẻ rối loạn đọc viết so với trẻ phát triển bình thường, cung cấp cơ sở cho các chuyên gia giáo dục thiết kế phương pháp dạy học và can thiệp phù hợp.
Kết quả nghiên cứu có thể được ứng dụng trong các trường học để hỗ trợ giáo viên/chuyên gia can thiệp và cải thiện quá trình học tập của trẻ rối loạn đọc viết, bên cạnh các phương pháp truyền thống của giáo dục đặc biệt hoặc tâm lý học.
Nhóm nghiên cứu dự định tiếp tục sử dụng giải pháp này để giải quyết các bài toán khác hỗ trợ trẻ rối loạn đọc viết, bao gồm hỗ trợ chẩn đoán, phân loại các nhóm trẻ, và đề xuất các biện pháp can thiệp phù hợp. Họ cũng có kế hoạch phát triển các ứng dụng phần mềm hỗ trợ quá trình học tập của trẻ gặp khó khăn trong việc đọc và viết, dựa trên kết quả nghiên cứu hiện tại.
P.A.T (tổng hợp)
