Huyết áp cao, hay tăng huyết áp, là yếu tố nguy cơ hàng đầu có thể điều chỉnh được đối với các bệnh tim mạch và tử vong sớm trên toàn thế giới. Chìa khóa để điều trị cho những bệnh nhân mắc các chứng bệnh từ đau ngực đến đột quỵ là phải hiểu được sự phức tạp của tế bào xung quanh động mạch và mạch máu khác hoạt động để kiểm soát huyết áp. Tầm quan trọng của kim loại như kali và canxi trong quá trình này đã được biết đến, hiện tại kim loại “kẽm” được đánh giá cao về vai trò cho liệu pháp điều trị tăng huyết áp.
Tất cả các chức năng của cơ thể phụ thuộc vào động mạch dẫn máu giàu oxy - năng lượng đến nơi cần thiết, các tế bào cơ trơn trong động mạch chỉ đạo tốc độ nhanh hay chậm của máu đến từng điểm đến. Khi cơ trơn co lại, chúng sẽ thu hẹp động mạch và làm tăng huyết áp, và khi cơ giãn ra, động mạch sẽ mở rộng và huyết áp giảm xuống. Nếu huyết áp quá thấp, lưu lượng máu sẽ không đủ để duy trì oxy và chất dinh dưỡng cho cơ thể. Nếu huyết áp quá cao, các mạch máu có nguy cơ bị tổn thương hoặc thậm chí bị vỡ.
Tác giả nghiên cứu Tiến sĩ Ashenafi Betrie, cho biết: “Những tìm hiểu cơ bản có từ hơn 60 năm trước đã chứng minh rằng nồng độ canxi và kali trong cơ xung quanh mạch máu kiểm soát cách chúng giãn nở và co lại”.
Cụ thể, các nhà nghiên cứu giải thích, kali điều chỉnh canxi trong cơ, canxi là nguyên nhân gây ra thu hẹp động mạch và tĩnh mạch làm tăng huyết áp và hạn chế lưu lượng máu. Các tế bào khác bao quanh mạch máu, bao gồm tế bào nội mô và dây thần kinh cảm giác, cũng điều chỉnh canxi và kali trong cơ của động mạch, và bản thân chúng được điều chỉnh bởi mức độ của các kim loại này có trong chúng.
Tiến sĩ Ashenafi Betrie nói: “Những tìm hiểu của chúng tôi cho thấy, kẽm cũng rất quan trọng. Tác động của các loại thuốc gốc kẽm đối với chức năng não trong bệnh Alzheimer khi chúng tôi nhận thấy huyết áp giảm rõ rệt và bất ngờ ở các mô hình chuột được điều trị bằng thuốc”.
Cộng tác với các nhà nghiên cứu tại Đại học Y khoa Larner của Đại học Vermont ở Hoa Kỳ và Bệnh viện Tim mạch Quốc tế TEDA ở Trung Quốc, các nhà điều tra biết được hoạt động phối hợp của kẽm trong các dây thần kinh cảm giác, tế bào nội mô và cơ của động mạch kích hoạt mức canxi thấp hơn trong cơ của mạch máu. Điều này làm cho mạch thư giãn, giảm huyết áp và tăng lưu lượng máu. Và họ phát hiện ra rằng các mạch máu trong não và tim nhạy cảm với kẽm hơn các mạch máu ở các khu vực khác của cơ thể.
Giáo sư Scott Ayton nói: “Về cơ bản, kẽm có tác động ngược lại với canxi đối với lưu lượng máu và áp suất. Kẽm là ion kim loại quan trọng trong sinh học, vì canxi và kali nổi tiếng trong việc kiểm soát lưu lượng máu và áp suất, thật ngạc nhiên là vai trò của kẽm trước đây chưa được đánh giá cao”.
Một thực tế đáng ngạc nhiên khác là các gen kiểm soát nồng độ kẽm trong tế bào được biết là có liên quan đến các bệnh tim mạch bao gồm tăng huyết áp, và tăng huyết áp cũng là một tác dụng phụ của việc thiếu kẽm. Nghiên cứu mới này cung cấp lời giải thích cho những liên kết đã biết trước đây.
Kết quả nghiên cứu đã được công bố gần đây trên tạp chí Nature Communications.
Đ.T.V (NASATI), theo https://medicalxpress.com/news/2021-06-unexpected-discovery-blood-pressure.html, 7/6/2021
