Khu kinh tế (KKT) ven biển được Đảng và Nhà nước ta xác định là mô hình phát triển mới có tính đột phá cho phát triển kinh tế vùng, hỗ trợ những vùng, lãnh thổ có điều kiện khai thác lợi thế về điều kiện tự nhiên, vị trí địa kinh tế và chính trị để phát triển kinh tế và hội nhập quốc tế. Đồng thời huy động tối đa nguồn nội lực, tìm kiếm và áp dụng những thể chế và chính sách kinh tế mới để chủ động hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực, kết hợp phát triển kinh tế với giữ vững an ninh, quốc phòng. Từ sau khi thực hiện Nghị định 29/2008/NĐ-CP và Quyết định 1353/QĐ-TTg, hiện nay cả nước có 18 KKT ven biển, trong đó 16 KKT đã xây dựng và có quyết định thành lập và 2 KKT có trong quy hoạch đến năm 2020. Các KKT đã bước đầu đạt được những kết quả quan trọng góp phần phát triển kinh tế đất nước. Tuy các KKT ven biển được thành lập nhanh, song tiến triển chậm, hiệu quả chưa cao.
Ngoài ra, với vị trí các KKT nằm ven biển nên dễ chịu ảnh hưởng và tác động của các tai biến như: bão, nước biển dâng, hạn hán, lũ lụt,động đất, sóng thần, xói lở và bồi tụ …Ảnh hưởng của các tai biến sẽ ngày càng tồi tệ do biến đổi khí hậu (BĐKH). Các sự cố thiên nhiên xảy ra tác động đến mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội khu vực KKT ven biển như giao thông, cơ sở hạ tầng, con người, hoạt động sản xuất kinh doanh của các ngành kinh tế như du lịch, công nghiệp, nông nghiệp và ngư nghiệp. Từ thực tế trên, ThS. Ngô Thị Bích Ngọc và nhóm nghiên cứu tại Hội Địa chất biển Việt Nam đã thực hiện đề tài: “Lồng ghép của biến đổi khí hậu (BĐKH) vào quy hoạch phát triển kinh tế xã hội (KTXH) các khu kinh tế ven biển đồng bằng sông Hồng, thí điểm khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải (Hải Phòng)”.
Đề tài nhằm thực hiện mục tiêu xác lập cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp lồng ghép BĐKH vào quy hoạch phát triển KTXH vùng nghiên cứu; đánh giá được tác động của BĐKH gây biến động điều kiện tự nhiên, tài nguyên, môi trường và tổn thương KTXH vùng nghiên cứu; và đề xuất được các giải pháp thực thi và lồng ghép BĐKH vào quy hoạch phát triển KTXH vùng nghiên cứu.
Những kết quả khoa học chính mà đề tài đã đạt được như sau:
1. Các kết quả nghiên cứu của đề tài đã tập hợp được một khối lượng lớn các tài liệu từ các đề tài cấp Nhà nước; các đề án; đề tài, dự án các ngành; các đề tài nghiên cứu cấp tỉnh; các chương trình, dự án hợp tác quốc tế qua các giai đoạn khác nhau về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội, môi trường, tài nguyên thiên nhiên, các vấn đề về biến đổi khí hậu và lồng ghép biển đổi khí hậu vào quy hoạch các khu kinh tế ven biển. Đây là nguồn tài liệu quý giá và cơ bản để thực hiện các nhiệm vụ được giao.
2. Đề tài đã tiến hành thực hiện công tác điều tra bổ sung về điều kiện tự nhiên, tài nguyên môi trường, kinh tế xã hội, các vấn đề về biến đổi khí hậu và quy hoạch tại KKT Đình Vũ - Cát Hải.
3. Dựa trên cơ sở thu thập tài liệu và điều tra bổ sung, đề tài đã nghiên cứu xây dựng được một bộ tư liệu Khoa học có giá trị tra cứu đối với các nhà khoa học, các nhà quản lý và các cơ quan đào tạo và kết quả đạt được bao gồm:
- Đề tài đánh giá được đặc điểm về điều kiện tự nhiên, tài nguyên, môi trường, tai biến thiên nhiên và đặc điểm kinh tế xã hội tại vùng ven biển đồng bằng sông Hồng và khu nghiên cứu điểm KKT Đình Vũ - Cát Hải.
- Đề tài đã đánh giá tác động của biến đổi khí hậu gây biến động về điều kiện tự nhiên, tài nguyên, môi trường và tổn thương kinh tế xã hội tại KKT Đình Vũ - Cát Hải (Hải Phòng). Từ đó dự báo được các biến động về điều kiện tự nhiên, tài nguyên môi trường, và mức độ tổn thương kinh tế xã hội và cộng đồng dân cư theo kịch bản RCP6.0 cho năm 2030.
Bộ tư liệu này có tính tổng hợp và cập nhật cao về điều kiện tự nhiên, tài nguyên, môi trường, kinh tế xã hội, và đánh giá được biến động điều kiện tự nhiên, tổn thương kinh tế xã hội và cộng đồng dân cư do BĐKH được thể hiện trong hệ thống bản đồ tỷ lệ 1/100.000, 1/50.000, các báo cáo chuyên đề, báo cáo tổng hợp. Hơn nữa, việc gắn liền nghiên cứu BĐKH và tác động của chúng gây ảnh hưởng đến các KKT ven biển và lồng ghép chúng vào quy hoạch là điểm mới và độc đáo của đề tài. Các kết quả nghiên cứu đã góp phần định hướng quy hoạch kinh tế xã hội phù hợp với điều kiện BĐKH dang diễn ra hiện nay.
Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 19972/2021) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.
N.P.D (NASATI)
