Ngày 17/3/2022 tại thành phố Bắc Giang, Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Giang tổ chức Hội nghị Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ toàn quốc 2022, nhằm tổng kết, đánh giá kết quả hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo địa phương năm 2021, triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2022 và những năm tiếp theo.
Quang cảnh Hội nghị
Hội nghị cũng là dịp để toàn ngành tăng cường kết nối, hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm, phối hợp hoạt động giữa các đơn vị trong Bộ Khoa học và Công nghệ với các Sở Khoa học và Công nghệ, giữa các địa phương với nhau để cùng hướng tới mục tiêu chung là triển khai thực hiện nhiệm vụ đạt kết quả cao, khoa học và công nghệ đóng góp nhiều hơn nữa cho các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Tham dự Hội nghị có đ/c Huỳnh Thành Đạt, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ; các đ/c Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ: Trần Văn Tùng, Nguyễn Hoàng Giang; Giám đốc, Phó Giám đốc của 63 Sở Khoa học và Công nghệ của các tỉnh, thành phố; đại diện lãnh đạo các đơn vị trực thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ, các cán bộ quản lý công tác ở các địa phương của các Sở Khoa học và Công nghệ.
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Văn Tùng cho biết: Năm 2022 là năm có ý nghĩa hết sức quan trọng, năm thứ hai thực hiện Nghị quyết của Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020 - 2025, là năm tăng tốc triển khai kế hoạch phát triển KT-XH giai đoạn 2021-2025. Ngày 08/01/2022, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 01/NQ-CP về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2022; Nghị quyết số 02/NQ-CP về tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2022. Trong các Nghị quyết này, nội hàm về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo được đề cập nhiều. Chính phủ đã coi khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là giải pháp đột phá để đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh của sản phẩm hàng hóa. Đồng thời ở cả trong 2 Nghị quyết đó, Chính phủ cũng đã giao cho Bộ Khoa học và Công nghệ nói riêng và ngành khoa học và công nghệ nói chung rất nhiều nhiệm vụ phải tập trung triển khai thực hiện.
Theo Báo cáo tại Hội nghị của đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ, trong bối cảnh đại dịch COVID-19 vẫn diễn biến phức tạp, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước, song nhờ sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của Đảng, Chính phủ, sự chủ động của các bộ, ngành, địa phương đã tổ chức riển khai nhiều nhiệm vụ, giải pháp khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội đạt nhiều kết quả quan trọng. Cụ thể về hoạt động nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công nghệ phục vụ phát triển kinh tế-xã hội ở các địa phương, Bộ Khoa học và Công nghệ đã xem xét hỗ tợ 311 nhiệm vụ thuộc các Chương trình khoa học và công nghệ cấp quốc gia, các địa phương đã triển khai 2.104 nhiệm vụ khoa học và công nghệ. Các nhiệm vụ khoa học và công nghệ đã giúp cho địa phương giải quyết nhiều vấn đề lớn cũng như những thách thức đặt ra từ thực tiễn sản xuất. Về lĩnh vực khoa học nông nghiệp, xuất khẩu nông sản của Việt Nam ước đạt 47 tỷ USD. Năm 2021, theo báo cáo các địa phương, sản lượng vải thiều Lục Ngạn, Bắc Giang tiêu thụ và xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản, Pháp, Mỹ, Đức… cao nhất từ trước đến nay. Đã sản xuất hơn 400 ha Na được chứng nhận xuất khẩu theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP; tổng giá trị sản xuất ước đạt 1.200 tỷ đồng.
Khoa học và công nghệ đã tập trung vào một số lĩnh vực mũi nhọn, nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao có giá trị kinh tế lớn như: khảo nghiệm các giống cây; phục tráng và chuyển giao thành công quy trình kỹ thuật canh tác và giống lúa Khẩu Hốc siêu nguyên chủng; chọn tạo được bộ giống lúa chất lượng cao phục vụ gieo trồng; làm chủ công nghệ sản xuất giống tôm chất lượng cao có khả năng kháng 5 loại bệnh nguy hiểm; làm chủ được công nghệ nuôi cá tra tạo ra năng suất trung bình khoảng 300 tấn cá tra/ha… Về lĩnh vực khoa học y - dược, được quan tâm đầu tư tập trung nghiên cứu dược liệu, phát triển y học cổ truyền, đề xuất chuyển giao ứng dụng kỹ thuật cao trong chẩn đoán và điều trị bệnh y tế cộng đồng… Về hoạt động khoa học và công nghệ phục vụ phòng chống dịch COVID-19, khoa học và công nghệ đã thể hiện rõ vai trò trong phòng chống dịch như: Xây dựng Bản đồ số tổng hợp số liệu về dịch COIVD-19; chuyển giao ứng dụng công nghệ GIS để quản lý dịch bệnh COVID-19; ứng dụng công nghệ sản xuất dung dịch nước rửa tay sát khuẩn nhanh hỗ trợ các khu cách ly và chốt kiểm dịch;…
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo tại các địa phương vẫn tồn tại những hạn chế như: nguồn kinh phí cho khoa học và công nghệ còn thiếu, chưa có cơ chế khơi thông nguồn lực đầu tư cho khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; nguồn nhân lực địa phương chưa đáp ứng… Bởi vậy, nhằm đẩy mạnh hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo tại địa phương, năm 2022 Bộ Khoa học và Công nghệ và các Sở Khoa học và Công nghệ địa phương sẽ đổi mới mạnh mẽ cơ chế, chính sách; triển khai hiệu quả Chiến lược phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo giai đoạn 2021-2030. Tiếp tục đầu tư tiềm lực cho các đơn vị sự nghiệp khoa học và công nghệ công lập; tăng cường hợp tác với tổ chức khoa học và công nghệ trong nước và quốc tế; tìm kiếm và chuyển giao công nghệ tiên tiến, hợp tác trong công tác nghiên cứu giải quyết tốt các vẫn đề bức xúc trong thực tiễn sản xuất, kinh doanh của từng địa phương. Đồng thời, tăng cường phối hợp giữa Bộ Khoa học và Công nghệ và các địa phương trong việc triển khai nghiên cứu, phát triển đồng bộ chuỗi giá trị đối với sản phẩm chủ lực, sản phẩm có tiềm năng có tính liên vùng phục vụ phát triển kinh tế- xã hội. Bên cạnh đó, ngành khoa học và công nghệ sẽ tăng mức đầu tư cho hoạt động khoa học và công nghệ để dần đảm bảo tỷ lệ đạt 2% tổng chi ngân sách nhà nước, tăng kinh phí đầu tư phát triển tiềm lực cho hoạt động khoa học và công nghệ của địa phương.
Tại hội nghị các đại biểu đã được nghe các ý kiến về triển khai Nghị quyết số 01 và số 02/NQ-CP của Chính phủ, nhằm đưa ra các giải pháp cụ thể về khoa học và công nghệ thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; những vấn về khoa học và công nghệ các địa phương; phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp; thúc đẩy hình thành tổ chức, doanh nghiệp khoa học và công nghệ; cơ chế khuyến khích thúc đẩy các doanh nghiệp chủ động đầu tư nghiên cứu khoa học, ứng dụng kết quả nghiên cứu vào hoạt động sản xuất kinh doanh; triển khai xây dựng bộ chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương; … Từ đó tập trung trao đổi, thảo luận tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc và đề xuất giải pháp phát triển khoa học và công nghệ cho giai đoạn tiếp theo.
Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt phát biểu chỉ đạo Hội nghị (Ảnh: VGP/HG)
Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt yêu cầu các đơn vị chức năng của Bộ sẽ tiếp thu, xử lý các ý kiến của các địa phương. Bộ trưởng cho biết, năm 2022 ngành khoa học và công nghệ sẽ trình Quốc hội xem xét, thông qua Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi. Từ đây đến cuối nhiệm kỳ này, dự kiến sẽ trình Quốc hội xem xét, thông qua 4 luật nữa (Luật Khoa học và Công nghệ, Luật Tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa, Luật Năng lượng nguyên tử). Bộ trưởng mong muốn lãnh đạo các Sở Khoa học và Công nghệ quan tâm, chỉ đạo việc tham mưu cho lãnh đạo các tỉnh, thành phố trong việc tổ chức tổng kết, đánh giá tình hình triển khai các luật trên, cũng như đề xuất, kiến nghị các quy định cần đưa vào dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung. Đây là việc quan trọng, tạo hành lang, cơ sở pháp lý cho hoạt động khoa học, và công nghệ và đổi mới sáng tạo trong nhiều năm tới. Ngoài ra, Chiến lược phát triển khoa học và công nghệ và đổi mới sáng tạo đến năm 2030 đang được Chính phủ xem xét sớm ban hành nên các địa phương quan tâm thực hiện ngay trong năm nay bằng các kế hoạch, đề án cụ thể, phù hợp với đặc điểm từng tỉnh, thành phố.
Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ tổ chức thí điểm tính Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp tỉnh ở một số địa phương, có tính đại diện cho cả 7 vùng kinh tế của cả nước. Việc tính toán này không chỉ là xếp hạng giữa các tỉnh, thành phố, mà còn là công cụ để mỗi tỉnh biết được điểm mạnh, điểm yếu về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của từng tỉnh để có căn cứ cải thiện các hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo nhằm phục vụ các nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.
Bộ trưởng cũng cho biết, tháng 4 năm nay, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ báo cáo Bộ Chính trị Đề án phát triển công nghệ sinh học cho giai đoạn tới. Dự kiến Trung ương sẽ ban hành một nghị quyết riêng về nội dung này. Đây là một trong những chủ trương lớn của Trung ương trong lĩnh vực khoa học và công nghệ, nên các Sở Khoa học và Công nghệ địa phương cần tham mưu các tỉnh, thành ủy tổ chức triển khai Nghị quyết này sau khi được ban hành. Ngoài ra, Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đã chọn năm 2022 là Năm quốc tế khoa học cơ bản vì phát triển bền vững. Năm 2022 cũng là năm đầu tiên Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì tổ chức Ngày hưởng ứng Ngày đổi mới sáng tạo thế giới (21/4 hằng năm). Bộ trưởng đề nghị các Sở Khoa học và Công nghệ quan tâm đến hai sự kiện này để chủ trì tổ chức ở các địa phương hiệu quả, tiết kiệm, góp phần quan trọng trong việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về vai trò của khoa học và công nghệ và đổi mới sáng tạo.
