Nhiều giải pháp nhằm phát triển các mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao của thanh niên nông thôn đã được thực hiện. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc xây dựng và phát triển các mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao của thanh niên nông thôn hiện nay còn gặp nhiều khó khăn và bộc lộ không ít những hạn chế. Do vậy, để ứng dụng công nghệ vào sản xuất nông nghiệp và đưa việc áp dụng công nghệ cao trở thành hướng đi bền vững cho sản xuất nông nghiệp của thanh niên nông thôn cũng như nhân rộng mô hình ra cả nước góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế của các địa phương và đất nước, thì chúng ta cần phải có sự nghiên cứu đồng bộ từ lý luận đến thực tiễn để từ đó đề ra những giải pháp phù hợp với phát triển mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (CNC) trong thanh niên nông thôn hiện nay.
Xuất phát từ nhu cầu cấp thiết trên, nhóm nghiên cứu của Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam - Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh do TS. Nguyễn Hải Đăng đứng đầu đã thực hiện đề tài: “Giải pháp phát triển mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trong thanh niên nông thôn hiện nay”.
Sau một thời gian triển khai thực hiện, đề tài đưa ra các kết luận như sau:
Thanh niên nông thôn là lực lượng xã hội quan trọng, góp phần không nhỏ vào thực hiện chủ trương xây dựng nông thôn mới trong bối cảnh mới hiện nay khi mà ứng dụng CNC vào sản xuất đang là một trong những cách thức hiệu quả nhất thì việc xây dựng và phát triển các mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC ngày càng đóng vai trò quan trọng đối với thanh niên nông thôn trong việc nâng cao thu nhập và tạo ra việc làm cho thanh niên nông thôn.
Trong thời gian qua, ứng dụng CNC vào sản xuất nông nghiệp đã được thanh niên nông thôn tại một số địa phương nghiên cứu ứng dụng và bước đầu mang lại hiệu quả kinh tế với nhiều mô hình sản NNCNC. Tuy nhiên bên cạnh đó cũng gặp phải một số khó khăn vướng mắc.
Đối với vấn đề về nguồn nguyên liệu: Các mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC của thanh niên nông thôn gặp phải một số khó khăn trong đó khó khăn lớn nhất là thiếu vốn đề đầu tư cho nguyên liệu đầu vào cũng như chất lượng đầu vào của các nguyên liệu chưa cao, ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm của mô hình. Các mô hình vẫn chưa đầu tư được một vùng sản xuất nguyên liệu cũng như chưa đẩy mạnh được việc liên kết hợp tác để có nguồn nguyên liệu phục vụ cho sản xuất quy mô lớn, hiện đại.
Đối với vấn đề về công nghệ: Do điều kiện kỹ thuật cũng như do trình độ chuyên môn của thanh niên nông thôn chưa cao cho nên hầu hết mô hình đều lựa chọn việc mua từng phần công nghệ. Việc mua công nghệ sẽ khiến các chủ mô hình phải tốn chi phí khá lớn trong khi hầu hết đều đang trong tình trạng thiếu vốn.
Đối với vấn đề về nâng cao trình độ: Hầu hết các mô hình đều có ý thức trong việc nâng cao trình độ, tuy nhiên theo đánh giá của các chủ mô hình một vấn đề khi nâng cao trình độ đó là thời gian tổ chức các buổi tập huấn và khoá đào tạo do đoàn thanh niên đưa ra đôi khi chưa phù hợp khiến các chủ mô hình khó tham gia đầy đủ các lớp tập huấn do các tổ chức Đoàn hoặc do chính quyền địa phương tổ chức.
Đối với vấn đề về tiêu thụ, thương hiệu và marketing sản phẩm: Hiện tại, nhiều mô hình vẫn chưa thực hiện được việc hợp tác và ký hợp đồng bao tiêu, chưa để ý đến việc truy xuất nguồn gốc, rất ít mô hình xây dựng cho mình bộ truy xuất hàng hóa, đặc biệt là các hàng hóa nông sản theo một số các tiêu chuẩn GlobalGAP, hữu cơ và truy xuất nguồn gốc sản phẩm…
Đối với hoạt động của tổ chức Đoàn trong việc hỗ trợ thanh niên nông thôn xây dựng mô hình ứng dụng CNC: Bên cạnh những kết quả đạt được trong công tác hỗ trợ, các hoạt động của đoàn còn gặp phải một số hạn chế như nguồn kinh phí hạn hẹp nên khó tổ chức được các hoạt động quy mô lớn cũng như mời các báo cáo viên là chuyên gia trong lĩnh vực; còn lúng túng trong việc lựa chọn hình thức tuyên truyền cũng như phương pháp tuyên truyền, nhiều nơi tổ chức đoàn cũng chưa thực sự coi trọng công tác hỗ trợ mô hình sản xuất, thậm trí một số nơi theo đánh giá thì chuyên môn của bản thân cán bộ đoàn không phù hợp với việc thực hiện phụ trách công tác tuyên truyền, hướng dẫn về mô hình sản xuất.
Thông qua đánh giá thực trạng, chỉ ra những hạn chế, đề tài cũng đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả sản xuất của các mô hình NNCNC của thanh niên nông thôn trong giai đoạn hiện nay trong đó các giai pháp cần tập trung vào một số giải pháp như: Nâng cao chất lượng nguồn nguyên liệu cho các mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao của thanh niên nông thôn; Đẩy mạnh việc ứng dụng khoa học công nghệ cao vào sản xuất; Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong các mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng cộng nghệ cao của thanh niên nông thôn; Thúc đẩy thị trường tiêu thụ và xây dựng thương hiệu. Trong đó giải pháp về vốn và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực được coi là hai giải pháp cơ bản nhất.
Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu của Đề tài (Mã số 19472/2021) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.
P.T.T (NASATI)
