Chiều 14/5, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) cùng Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) đã tổ chức Hội nghị đánh giá Chương trình hợp tác của hai cơ quan giai đoạn 2016 - 2020 và Lễ ký kết Chương trình hợp tác giai đoạn 2021 – 2030 nhằm mục đích tập hợp, đoàn kết, phát huy trí tuệ của trí thức vào công cuộc phát triển đất nước.
Tham dự Lễ ký kết, về phía Bộ KH&CN có ông Huỳnh Thành Đạt – Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Ban cán sự, Bộ trưởng Bộ KH&CN; ông Nguyễn Hoàng Giang – Thứ trưởng Bộ KH&CN cùng đại diện lãnh đạo một số đơn vị trực thuộc Bộ KH&CN.
Về phía VUSTA có ông Phan Xuân Dũng – Bí thư đảng đoàn, Chủ tịch VUSTA; ông Phạm Quang Thao – Phó chủ tịch VUSTA; ông Nguyễn Quyết Chiến – Tổng thư ký VUSTA cùng đại diện lãnh đạo các ban thuộc VUSTA.
Về phía Ban tuyên giáo Trung ương có ông Phùng Xuân Nhạ, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương.
Ông Huỳnh Thành Đạt và ông Phan Xuân Dũng đại diện cho Bộ KH&CN và VUSTA ký kết hợp tác giai đoạn 2021 - 2030.
Nhiều chuyển biến tích cực sau 5 năm triển khai Chương trình hợp tác
Phát biểu tại Hội nghị, ông Phan Xuân Dũng, Chủ tịch VUSTA cho biết, với vị trí, vai trò, trách nhiệm to lớn, VUSTA luôn giữ vững là ngôi nhà chung của trí thức Việt Nam, tập hợp đội ngũ trí thức KH&CN cả nước tham gia tư vấn, phản biện, đóng góp ý kiến cho việc hoạch định chính sách, thực thi pháp luật nói chung và chính sách, pháp luật về KH&CN nói riêng.
Trong kết quả hoạt động đó có đóng góp hiệu quả của sự gắn kết, hợp tác chặt chẽ giữa VUSTA với Bộ KH&CN. Chương trình hợp tác cũng đã lan tỏa đến các Sở KH&CN và các Liên hiệp hội địa phương để thúc đẩy hoạt động hỗ trợ, hợp tác tại địa phương thông qua các hoạt động liên quan đến tư vấn, phản biện và giám định xã hội; truyền thông, phổ biến kiến thức KH&CN; các hoạt động tôn vinh tri thức, tôn vinh những nhà sáng chế, sáng tạo kỹ thuật của Quỹ VIFOTEC.
Tiêu biểu như VUSTA đã tập hợp ý kiến đóng góp của các nhà khoa học để đưa nội dung về Truyền thông, phổ biến kiến thức khoa học và công nghệ tại Điều 48 Luật KH&CN 2013; Quyết định số 14/2014/QĐ-TTg về hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội; Quyết định số 501/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc thí điểm tổ chức Diễn đàn khoa học chuyên nghiệp của tri thức và góp ý cho nhiều dự thảo cơ chế, chính sách liên quan đến KH&CN.
Bên cạnh đó, Bộ KH&CN cùng với hệ thống KH&CN của mình đã tạo điều kiện để các hội thành viên, các tổ chức KH&CN của VUSTA tham gia nhiều nhiệm vụ KH&CN; đồng thời tạo điều kiện, đơn giản hóa các thủ tục đăng ký hoạt động KH&CN, góp phần cho các trí thức KH&CN ngoài công lập hoạt động ngày càng hiệu quả hơn.
Đặc biệt, với hệ thống rộng lớn phủ khắp các địa phương, trong thời gian qua các hội thành viên và tổ chức trực thuộc của VUSTA đã triển khai nhiều hoạt động về KH&CN, tôn vinh trí thức từ cơ quan trung ương đến các hội thành viên, đúc rút nhiều bài học kinh nghiệm quý báu trong công tác tổ chức, thực hiện, nhiều mô hình phong phú và triển khai hiệu quả trong thực tiễn.
Ông Phan Xuân Dũng, Chủ tịch VUSTA phát biểu tại Lễ ký kết hợp tác.
Phát huy lợi thế, tập trung những nhiệm vụ trọng tâm
Trong 5 năm qua, nhiều nội dung hợp tác giữa hai bên đã được thúc đẩy triển khai có hiệu quả mang lại giá trị to lớn cho kinh tế - xã hội đất nước. Ông Phan Xuân Dũng cho rằng để triển khai chương trình hợp tác mới trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của làn sóng KH&CN trên khắp thế giới, của cuộc CMCN lần thứ 4, cũng như yêu cầu của Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng về đẩy mạnh ứng dụng, chuyển giao công nghệ và đổi mới sáng tạo, lấy KH&CN làm nền tảng cho công cuộc đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước, thời gian tới cần tập trung vào các vấn đề như: tăng cường cơ chế trao đổi thông tin giữa hai cơ quan, trong đó giao việc cụ thể cho từng bộ phận chuyên môn để chương trình phối hợp thực hiện có hiệu quả hơn.
Bên cạnh đó, đẩy mạnh sự hợp tác hai bên, nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện Nghị quyết 20-NQ/TW năm 2012 về phát triển KH&CN phục vụ sự nghiệp CNH, HĐH trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế.
Ông Phan Xuân Dũng cũng nêu một số đề nghị với Bộ KH&CN nhằm hỗ trợ các hội thành viên, tổ chức trực thuộc VUSTA xây dựng các đề xuất hợp tác nghiên cứu chung, đặc biệt là nghiên cứu ứng dụng; thu hút trí thức KH&CN người Việt Nam ở nước ngoài tham gia vào các hoạt động của VUSTA phục vụ phát triển KH&CN, GD&ĐT của đất nước.
Phát biểu tại Lễ ký kết, ông Huỳnh Thành Đạt, Bộ trưởng Bộ KH&CN khẳng định, với các kết quả đã đạt được có thể thấy sự nỗ lực bền bỉ của tập thể Lãnh đạo và toàn thể công chức, viên chức, người lao động của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam qua nhiều thời kỳ, xứng đáng là một tổ chức chính trị - xã hội tiêu biểu, là nơi tập hợp, đoàn kết đội ngũ trí thức KH&CN ở trong nước và trí thức KH&CN là người Việt Nam ở nước ngoài.
Ông Huỳnh Thành Đạt, Bộ trưởng Bộ KH&CN phát biểu tại Lễ ký kết hợp tác.
Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cho biết, thời gian qua, hoạt động phối hợp giữa hai cơ quan cũng đã có những đóng góp đáng ghi nhận trong tổng thể các kết quả chung đó. Tiêu biểu đó là: Công tác vận động trí thức, tôn vinh trí thức, phát huy vai trò trí thức tham gia hệ thống chính trị; Tổ chức các giải thưởng, hội thi nhằm tôn vinh các hoạt động sáng tạo của trí thức, của các tầng lớp nhân dân, phát hiện và bồi dưỡng nhân tài cho đất nước; Hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội.
Trong số các hoạt động trên, nhiều hoạt động đã trở nên quen thuộc, tạo được uy tín đối với đông đảo các nhà khoa học và cộng đồng xã hội. Bộ KH&CN cũng đánh giá cao việc triển khai thí điểm Diễn đàn khoa học. Với 33 diễn đàn đã được tổ chức, với rất nhiều chủ đề đa dạng, phong phú liên quan đến cơ chế chính sách, các vấn đề được dư luận xã hội quan tâm, hoặc còn có nhiều ý kiến khác nhau, chẳng hạn như: an toàn vệ sinh thực phẩm, tự chủ giáo dục, đạo đức nghề nghiệp, cải cách hành chính, chính sách đối với trí thức...
Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt nhấn mạnh, Bộ KH&CN sẽ phối hợp với VUSTA thống nhất nội dung, kế hoạch hằng năm; chỉ đạo, kiểm tra, tạo điều kiện cần thiết cho các hoạt động trong phạm vi nội dung chương trình phối hợp. Bộ KH&CN sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi, để VUSTA và các hội thành viên, tổ chức trực thuộc tích cực tham gia nghiên cứu khoa học, ứng dụng và chuyển giao công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ; tư vấn, phản biện, giám định xã hội cho các chương trình, dự án, nhiệm vụ về KH&CN, thúc đẩy hợp tác quốc tế về KH&CN. Đồng thời Bộ trưởng cũng đặt hàng VUSTA tham gia nghiên cứu, góp ý để Bộ KH&CN hoàn thiện Chiến lược phát triển KH&CN và ĐMST giai đoạn 2021 – 2030.
Theo biên bản khung thỏa thuận hợp tác giai đoạn 2021 – 2030, Bộ KH&CN và VUSTA nhất trí cùng nhau hợp tác:
Tích cực thực hiện các chủ trương, biện pháp của Đảng, Nhà nước và Bộ KH&CN về tập hợp, đoàn kết, phát huy vai trò của trí thức Việt Nam ở trong và ngoài nước cống hiến tài năng, trí tuệ phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh quốc gia.
Triển khai thực hiện Quyết định số 14/2014/QĐ-TTg ngày 14/2/2014 về hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam; tổ chức có hiệu quả Diễn đàn trí thức Việt Nam; tổ chức Diễn đàn khoa học chuyên nghiệp của trí thức khi tham gia hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội các chủ trương, chính sách, dự án phát triển kinh tế - xã hội.
Đẩy mạnh triển khai Điều 48, Luật KH&CN 2013 quy định về hoạt động truyền thông và phổ biến kiến thức KH&CN; định kỳ tổ chức các giải thưởng sáng tạo KH&CN, hội thi sáng tạo kỹ thuật hằng năm; tuyên truyền, vận động, tôn vinh trí thức tiêu biểu, các nhà sáng chế không chuyên nhằm khuyến khích nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ.
Huy động đội ngũ trí thức KH&CN tích cực thực hiện, tham gia hoạt động ứng dụng, chuyển giao kết quả từ các nhiệm vụ KH&CN do Bộ KH&CN quản lý, chủ trì; hoạt động sáng kiến, cải tiến kỹ thuật; hoạt động khởi nghiệp từ kết quả đổi mới sáng tạo.
Chủ động tham gia thực hiện các nhiệm vụ hội nhập quốc tế về KH&CN do Bộ KH&CN chủ trì thông qua nhiệm vụ hợp tác nghiên cứu, hỗ trợ kỹ thuật, hội nghị, hội thảo quốc tế trong và ngoài nước.
Khuyến khích, tạo điều kiện để các hội thành viên và tổ chức trực thuộc tích cực phối hợp với các Sở KH&CN trong các hoạt động KH&CN tại địa phương trong khuôn khổ của Chương trình này.
Ngoài ra, Bộ KH&CN tăng cường hợp tác, phối hợp, hỗ trợ VUSTA và các tổ chức thành viên, tổ chức trực thuộc thông qua các hoạt động sau đây:
Với vai trò cơ quan chủ trì xây dựng, đề xuất dự toán ngân sách nhà nước cho KH&CN hàng năm theo quy định tại Khoản 1 Điều 51 Luật KH&CN năm 2013, Bộ KH&CN đề xuất bố trí kinh phí tương xứng với vai trò và nhiệm vụ ngày càng tăng của VUSTA.
Đặt hàng, hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi để VUSTA và tổ chức thành viên, tổ chức trực thuộc thực hiện các nhiệm vụ: Tham gia soạn thảo; tư vấn, phản biện các cơ chế, chính sách, các văn bản quy phạm pháp luật do Bộ KH&CN chủ trì soạn thảo, ban hành; Thực hiện, tham gia thực hiện một số chương trình, đề án, dự án về ứng dụng KH&CN; truyền thông, phổ biến kiến thức KH&CN; phát huy vai trò của trí thức; hội nhập quốc tế về KH&CN; Đề xuất, tạo điều kiện để VUSTA tham gia xây dựng căn cứ khoa học, thẩm định về cơ sở khoa học của các dự án đầu tư, chương trình phát triển kinh tế - xã hội sử dụng ngân sách nhà nước theo Điều 46 Luật KH&CN 2013 quy định về ứng dụng KH&CN trong dự án đầu tư, chương trình phát triển kinh tế - xã hội; Tham gia một số đoàn nghiên cứu, khóa đào tạo trong và ngoài nước; Chỉ đạo các tổ chức, đơn vị trực thuộc Bộ KH&CN, các Sở KH&CN chủ động phối hợp với Liên hiệp hội các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tích cực, chủ động hợp tác nhằm thúc đẩy hoạt động KH&CN địa phương.
